Regulatory wzrostu - Fitohormony Agrii

Jaki wpływ na plonowanie ma stosowanie regulatorów wzrostu roślin?

Regulatory wzrostu roślin, nazywane często antywylegaczami traktuje się jako środki, które mogą uratować plon. Wspierają różne procesy fizjologiczne, ale ich główne zadanie w profesjonalnych uprawach to zapobieganie wyleganiu (głównie zbóż i rzepaku). Szacuje się, że na skutek wylegania spadek plonu może dochodzić nawet do 40-50%. W przypadku, gdy problem z wyleganiem pojawi się na krótko przed żniwami, straty zwykle szacuje się na poziomie kilkunastu procent. Oprócz tego spada jakość polnu i z reguły przeznacza się go na paszę.

Regulatory wzrostu – kiedy należy je stosować?

Wyleganie jest zjawiskiem niezależnym od rolnika, gdyż jego główną przyczyną są niekorzystne warunki atmosferyczne, np. silne wiatry, gradobicia i burze. Jednakże pewne działania, a także uwarunkowania genetyczne roślin wpływają na zwiększoną podatność. Dlatego regulatory wzrostu powinny być „obowiązkowe” w intensywnej uprawie roślin, wiążącej się m.in. ze stosowaniem wysokich dawek azotu. Oczywiste jest, że większą skłonność do wylegania mają odmiany wysokie w porównaniu z odmianami niższymi, że sztywniejszą słomą. Na wyleganie wpływ ma gęstość siewu. Nadmierne zagęszczenie powoduje tworzenie dłuższych i cieńszych źdźbeł, gdyż zboża „szukają światła”. Podobnie dzieje się w przypadku presji ze strony chwastów.

Źdźbła zbóż mają naturalną tendencję do nadmiernego rozrastania się, przez co pochylają się i stają się podatne na wyleganie. Regulatory wzrostu działają antagonistycznie. Znaczenie ma termin wykonywania zabiegu, poprzedzony obserwacjami pola. Najlepszy termin stosowania regulatorów u zbóż ozimych to faza pierwszego kolanka, czyli BBCH 31. W tej fazie nowo powstałe pierwsze międzywęźla zaczynają nadmiernie wydłużać się. Skrócenie ich pogrubia podstawę źdźbła i w rezultacie podnosi odporność na wyleganie i uszkodzenia mechaniczne.

Regulatorów wzrostu nie powinno się stosować:

• W warunkach suszy, gdyż mogą wtedy zwiększać stres u roślin.
• Przed zapowiadanymi przymrozkami i przez dwie doby po ich wystąpieniu;
• Na mokre rośliny;
• Przy krytycznie niekorzystnych temperaturach dla poszczególnych związków znajdujących się w preparatach należących do regulatorów wzrostu (o tym poniżej).
• Na polach silnie zachwaszczonych (osłabienie wydłużania roślin uprawnych to jednocześnie polepszenie warunków do rozwoju roślin niepożądanych).

Regulatory wzrostu stosowane w pszenicy ozimej i innych uprawach – jakie związki aktywne zawierają?

Regulatory wzrostu są dostępne w różnych postaciach, np. koncentratu do rozcieńczania z wodą. Najważniejszy jest ich skład, czyli zawartość związków aktywnie czynnych. Do najpopularniejszych zalicza się:

• CCC (chlorek chloromekwatu) – jego głównym zadaniem jest skrócenie międzywęźli. Rezultatem jest uzyskanie roślin o grubszych i sztywniejszych źdźbłach. Blaszki liściowe są szersze (skuteczniejsze procesy asymilacyjne) i ciemniejsze. Dodatkowo zabezpiecza rośliny przed chorobami podsuszkowymi. CCC jest pobierana przez liście i transportowana do stożków wzrostu. Temperatura w czasie stosowania regulatorów wzrostu zawierających chlorek chloromekwatu nie powinna być niższa niż 8°C, nie może również przekraczać 25°C.
• Proheksadion wapnia – najważniejszym działaniem jest skrócenie długości źdźbła zbóż, poprawa jego sztywności i stymulacja rozwoju systemu korzeniowego. Ma szeroki zakres działania, jest skuteczna przy 5-20°C. Często jest łączona z CCC, np. w preparacie Canopy. Obie substancje dobrze działają niezależnie od stopnia nasłonecznienia.
• Trineksapak etylu – poza standardowym działaniem (skrócenie międzywęźli) pozytywnie wpływa na rozwój systemu korzeniowego. Dzięki temu rośliny są mniej podatne na negatywne skutki suszy. Substancja optymalnie działa w temp. 10-15°C. Nie powinno się jej stosować przy chłodnej pogodzie, gdy temperatura spada poniżej 5°C.
• Etefon – substancja w roślinie przekształca się w etylen, który hamuje aktywność giberelin. Stosuje się ją, gdy temperatura powietrza wynosi przynajmniej 15°C, a nie przekracza 21°C. U zbóż jest stosowana później niż pozostałe regulatory wzrostu, tj. w fazie do drugiego kolanka do końca fazy liścia flagowego.

Stosowanie regulatorów wzrostu wpływa pozytywnie na wzrost roślin, które zachowują optymalną dla danej odmiany wysokość, a nie są przerośnięte. Dzięki wzmocnieniu roślin i ograniczeniu wylegania ograniczają spadek wysokości i jakości plonu, a jednocześnie ułatwiają zbiór.