Nawozy mineralne Agrii

Czym jest nawóz mineralny?

Nawozy sztuczne, inaczej mineralne, zawierają skoncentrowane formy podstawowych składników pokarmowych w formie syntetycznych substancji chemicznych. Są to specjalistyczne nawozy, nieodzowne zarówno w amatorskiej, jak i profesjonalnej produkcji. Działają szybko i umożliwiają precyzyjne dawkowanie, podczas gdy nawozy naturalne działają wolno. To jeden z czynników, który ma kolosalny wpływ na plonowanie, a więc ekonomiczną opłacalność upraw.

Nawozy specjalistyczne – co to takiego?

Nawozy specjalistyczne są przeznaczone do spełniania specyficznych potrzeb upraw, umożliwiając precyzyjne i efektywne dostarczanie składników odżywczych. Mogą one wspierać odżywienie roślin, chronić przed stresem lub poprawiać jakość gleby.

Jaką funkcję pełnią nawozy mineralne?

Nawozy mineralne wspierają wzrost i rozwój roślin. Mają bezpośredni wpływ na wysokość plonów. Dzięki nawozom rolniczym poprawia się także jakość plonów. Przykładem jest wapń, który wpływa na jędrność i lepszy smak owoców. Stosowanie nawozów rolniczych zwiększa odporność roślin, np. na suszę, mróz, a także na wiele innych niekorzystnych czynników zewnętrznych. Dobrze zastosowane nawozy pozwalają również na zbudowanie silnego systemu korzeniowego, dzięki któremu wzrost rośliny jest jeszcze silniejszy (sprawne pobieranie wody i składników pokarmowych).

Jakie są nawozy mineralne?

Nawozy mineralne dzielą się na:

• nawozy doglebowe,
• nawozy dolistne,
• nawozy do fertygacji.

Mogą zawierać zarówno makroelementy (azot, fosfor, potas), jak i mikroelementy (żelazo, miedź, mangan, cynk, bor), które są niezbędne do prawidłowego wzrostu i rozwoju roślin.

Nawozy doglebowe stosuje się, by dostarczyć roślinom składników mineralnych poprzez glebę, podczas gdy nawozy dolistne dostarczają roślinom substancji pokarmowych przez liście. W przypadku wystąpienia niedoborów pokarmowych u roślin najlepiej postawić na nawożenie dolistne, które daje szybsze efekty niż nawożenie doglebowe.

Nawozy do fertygacji dostarczają natomiast składniki pokarmowe bezpośrednio do systemu korzeniowego roślin. Łączą nawożenie z nawadnianiem, pozwalając na efektywne wykorzystanie nawozu i zmniejszenie jego dawkowania.

Rodzaje nawozów mineralnych

Pośród nawozów mineralnych można wyróżnić nawozy jednoskładnikowe, dwuskładnikowe lub wieloskładnikowe. Zazwyczaj dwie pierwsze grupy wykorzystuje się do precyzyjnego nawożenia. Nawozy wieloskładnikowe często zawierają podstawowe makroelementy takie jak azot, fosfor i potas (wzbogacane mikroelementami) i spełniają główne zapotrzebowania pokarmowe roślin. W takim przypadku należy jedynie dopasować dawki, kierując się indywidualnymi wymaganiami gatunków, zasobnością gleby, formą nawozu czy proporcjami pomiędzy poszczególnymi składnikami.

Nawozy mają różną postać – np. stałą lub ciekłą. W uprawach rolniczych bardzo często wykorzystuje się nawozy granulowane.

Jaki to jest nawóz wieloskładnikowy?

Nawozy wieloskładnikowe dostarczają roślinom więcej niż jeden pierwiastek. Są zazwyczaj kombinacją nawozów azotowych, fosforowych i potasowych, tworząc nawozy NPK czy PK.

Nawozy PK

Nawozy PK są nawozami wieloskładnikowymi opartymi o fosfor (P) i potas (K). Wspierają rozwój roślin, wzmacniają ich odporność na stresy – m.in. choroby grzybowe i mrozy, przekładając się na poprawę jakości i wysokości plonów.

Nawozy NPK

Nawozy NPK zawierają trzy kluczowe makroelementy – azot (N), fosfor (P) i potas (K). Są uniwersalne, a dzięki zmiennym proporcjom poszczególnych pierwiastków umożliwiają stosowanie w wielu grupach roślin.

Jakie pierwiastki dostarczają nawozy?

Nawożenie azotem

Azot jest kluczowym pierwiastkiem w nawozach azotowych. Jest niezbędny roślinom do prawidłowego wzrostu i rozwoju – zazwyczaj aplikuje się go w największej ilości z makroelementów. 

Nadmiar azotu w glebie

Zbyt duże dawki nawozów azotowych w warzywach mogą doprowadzić do tworzenia azotanów, które kumulują się w roślinach, a następnie w pewnych warunkach przekształcają się w szkodliwe azotyny. W przypadku buraków cukrowych zmniejsza się zawartość sacharozy. Jednocześnie skumulowane nawozy azotowe mogą spowodować zasolenie podłoża. Nadmiar azotu osłabia również ściany komórkowe roślin, przez co są bardziej podatne na uszkodzenia. 

Objawy niedoboru azotu

• jasnozielone przebarwienia lub chlorozy i nekrozy na starszych liściach,
• przyspieszone dojrzewanie i starzenie się roślin,
• osłabione krzewienie roślin.

Skutki niedoboru azotu

• redukcja pędów kwiatowych, liczby kłosów i ziaren w kłosie,
• ziarna o niższej masie i zawartości białka.

Zapobieganie niedoborom azotu

W celu zapobiegania niedoborom azotu należy stosować właściwie dobrany nawóz azotowy. Azot może występować w 3 formach:

• azotanowa (saletrzana) – łatwo wymywa się z gleby, dlatego stosuje się ją powschodowo, w trakcie wegetacji roślin,
• amonowa – rośliny wolno ją pobierają, jednak działa w glebie dłużej, nawet podczas niższych temperatur,
• amidowa – stężenie azotu jest bardzo wysokie, ale wolno rozkłada się w glebie, dostarczając roślinie azot przez długi czas, bez ryzyka kumulacji.

Nawożenie fosforem

Fosfor odgrywa kluczową rolę w takich procesach metabolicznych roślin, jak fotosynteza, oddychanie komórkowe czy przemiany energetyczne. Jest niezbędny w okresie rozwoju korzeni, kwitnienia oraz dojrzewania owoców, by zapewnić prawidłowy wzrost.

Nadmiar fosforu – skutki

Nadmiernie stosowane nawozy fosforowe mogą ograniczyć przyswajanie cynku i żelaza. Ponadto szkodzi mikroorganizmom glebowym. 

Objawy niedoboru fosforu

• purpurowe przebarwienia na starszych liściach,
• przedwczesne opadanie liści,
• zmniejszenie wielkości liści,
• osłabione kwitnienie i owocowanie.

Skutki niedoboru fosforu

• obniżenie jakości plonów,
• spadek plonu korzeni i liści,
• zwiększenie podatności na stresy środowiskowe.

Zapobieganie niedoborom fosforu

Aby zapobiec niedoborom fosforu, należy stosować odpowiednio dobrane nawozy fosforowe. Dzielą się na szybko działające, które dobrze rozpuszczają się w wodzie oraz wolno działające, których rozpuszczalność jest słabsza.

Nawożenie potasem

Nawozy potasowe regulują procesy metaboliczne roślin, wpływając tym samym na ich odporność. Wpływa pozytywnie na system korzeniowy, dlatego w warunkach suszy i ogólnej ekspozycji na czynniki stresotwórcze duże znaczenie ma jego dostępność.

Objawy niedoboru potasu

• chlorozy i nekrozy pojawiające się na wierzchołkach i krawędziach starszych liści,
• zahamowanie wzrostu roślin.

Skutki niedoboru potasu

• obniżenie zawartości białka w zbożach, skrobi w ziemniakach, cukru w burakach,
• osłabienie odporności roślin na stres,
• spadek jakości przechowalniczej.

Zapobieganie niedoborom potasu

Zapobieganie niedoborom potasu opiera się na stosowaniu odpowiednich nawozów potasowych. Wyróżnia się nawozy potasowe oparte na chlorku potasu oraz siarczanie potasu, który jest dobrym rozwiązaniem w przypadku roślin wrażliwych na chlor.

Nawożenie wapniem

Nawozy wapniowe pomagają w budowie ścian komórkowych i utrzymaniu prawidłowego funkcjonowania błon komórkowych. Stosuje się je również do regulacji pH gleby. Nawozów wapniowych nie powinno się stosować w połączeniu z innymi, zarówno mineralnymi, jak i organicznymi.

Objawy niedoboru wapnia

• usychanie i zwijanie się liści,
• osłabiony rozwój roślin.

Skutki niedoboru wapnia

• zahamowanie wzrostu roślin,
• osłabienie odporności roślin na choroby,
• obniżenie jakości plonów.

Zapobieganie niedoborom wapnia

Aby zapobiec niedoborom wapnia, należy stosować odpowiednio dobrane nawozy wapniowe. Pośród nawozów wapniowych można wyróżnić:

• tlenkowe – są wysoce reaktywne, szybko zmieniając odczyn gleby na zasadowy,
• węglanowe – działają wolno i dość łagodnie

Nawożenie magnezem

Dostarczanie roślinom magnezu wspiera rozbudowę systemu korzeniowego roślin, budowanie plonu, a także chroni rośliny przed stresem suszy.

Objawy niedoboru magnezu

• chlorozy wzdłuż nerwów starszych liści,
• obumieranie wierzchołków liści starszych.

Skutki niedoboru magnezu

• niższa masa tysiąca ziaren,
• gorsza jakość plonu,
• osłabienie odporności roślin na choroby.

Zapobieganie niedoborom magnezu

Stosowanie nawozów magnezowych dobranych adekwatnie do uprawy i warunków to skuteczny sposób zapobiegania niedoborom magnezu.

Jak stosować nawozy mineralne?

Stosowanie nawozów sztucznych wiąże się z pewnymi zasadami, których warto się trzymać. Mają na celu ograniczenie kosztów produkcji, zniwelowanie ryzyka wystąpienia problemów i utrzymanie wysokich parametrów gleby. Prawo minimum Liebiga zakłada, że wzrost roślin jest ograniczany przez pierwiastek, którego dostępność jest poniżej niezbędnego minimum. Dlatego planując nawożenie, należy wziąć pod uwagę aktualne potrzeby roślin.

Należy również pamiętać, że poszczególne pierwiastki w glebie mogą wzajemnie się blokować, tworząc związki niedostępne dla roślin. Do takich sytuacji nie dochodzi przy racjonalnym wykorzystaniu nawozów. Ponadto przyswajalność składników jest w dużym stopniu uzależniona od odczynu gleby. Żelazo i mangan są najlepiej przyswajane na glebach kwaśnych, miedź i cynk – lekko kwaśnych, azot, siarka, bor i fosfor na obojętnych, natomiast wapń, molibden i magnez na zasadowych. Potas dobrze wchłania się zarówno na glebach obojętnych, jak i zasadowych.

Dawkowanie nawozów mineralnych

Dawkowanie nawozów jest uzależnione od ich składu. Przykładowo nawozy azotowe warto aplikować w 2–3 dawkach – dzięki temu przy zastosowaniu tej samej ilości możemy spodziewać się ich efektywniejszego wykorzystania. Nawozy wieloskładnikowe aplikuje się najczęściej jednorazowo – doglebowo.

Kiedy stosować nawozy mineralne?

Nawozy mineralne dolistne aplikuje się głównie w dni pochmurne, umiarkowanie ciepłe, rano lub wieczorem. Uniknie się w ten sposób ryzyka poparzenia roślin. Nie należy również stosować nawozów pylistych czy granulowanych na mokre rośliny, gdyż mogą przyklejać się do liści, pędów lub innych organów narażając je na uszkodzenia.
Stosowanie nawozów doglebowych nie jest natomiast ograniczone przez warunki pogodowe.

Ceny nawozów mineralnych

Koszt nawozów mineralnych zależy od wielu czynników. Największy wpływ na cenę ma skład nawozu, jednak nie bez znaczenia pozostają warunki rynkowe, sezon, dostępność surowców oraz koszty produkcji.

Producent i dystrybutor nawozów rolniczych

Agrii to producent i dystrybutor nawozów rolniczych, nasion roślin uprawianych na szeroką skalę, a także środków ochrony roślin oraz nawozów dolistnych. W ofercie mamy produkty, dzięki którym można kompleksowo zająć się pielęgnacją roślin. Szeroka oferta nawozów posypowych pozwala na efektywne nawożenie upraw i dopasowanie do konkretnej rośliny.

Bibliografia

• Kamiński, J. R. (2011). Porównanie metod optymalizacyjnych ustawienia tarcz rozsiewających nawozy mineralne. Problemy Inżynierii Rolniczej, 19, 65-74.
• Zalewski, A., & Zalewski, A. (2010). Rynek nawozów mineralnych. Rynek środków produkcji dla rolnictwa, 37, 9.
• Cupiał, M., Szeląg-Sikora, A., & Niemiec, M. (2015). Dobór dawki nawozów mineralnych w gospodarstwie przy wykorzystaniu programu Nawozy-2. Proceedings of ECOpole, 9.
• Dojss, D., Pużyński, S., Stankowski, S., & Gibczyńska, M. (2018). Wieloskładnikowe nawozy mineralne a zasobność gleby po uprawie buraka cukrowego. Inżynieria Ekologiczna, 19(3), 17-22.\
• Cieslinski, G. (2010). Nawozy mineralne dla sadownictwa-wapniowe i magnezowe. Sad Nowoczesny, 38(05).
• Spiak, Z., & Kulczycki, G. (2010). Nawozy mineralne zrodlem skladnikow pokarmowych. Top Agrar Polska, (02), 104-106.