Nasiona zbóż, roślin zbożowych, traw i roślin

Na jakie cechy zwrócić uwagę wybierając kwalifikowane nasiona?

Potencjał plonotwórczy

Wysokość plonu to najważniejsza cecha odmianowa. Dlatego wybierając odmianę, warto sprawdzać jej potencjał plonotwórczy, który w dużym stopniu jest uwarunkowany genetycznie. Badania rejestrowe bądź porejestrowe COBORU pokazują dokładne wyniki plonowania danej odmiany.

Odmiany dopasowane do rodzaju gleby

Nasiona o wysokim potencjale plonotwórczym nie osiągną wyników zbliżonych do maksimum jeśli stanowisko uprawy jest niewłaściwie dobrane. Dlatego w gorszych warunkach (np. słabsze typy gleb, gorsze nasłonecznienie, chłodniejszy rejon) lepiej wybierać odmiany mniej wymagające, a wytrzymałe, tj. takie, które dobrze radzą sobie na glebach średniej jakości. U najlepszych odmian niższe wymagania stanowiskowe idą w parze z plennością. Warto zwracać uwagę na ten aspekt w opisach poszczególnych odmian.

Odporność na stres roślin

U gatunków roślin o dużych wymaganiach cieplnych znaczenie ma długość okresu wegetacyjnego i tolerancja na chłód. Przykładem jest kukurydza. W tym wypadku ważnym kryterium wyboru jest wskaźnik wczesności, czyli liczba FAO. W Polsce nie zaleca się uprawiać odmian późnych, o FAO przekraczającym 300. Nasiona mogą nie zdążyć się wypełnić. U kukurydzy znaczenie ma także dobry wigor początkowy. Gatunek słabo rośnie w początkowym etapie, przez co jest podatny na presję ze strony chwastów. Nieco szybszy rozwój jest więc bardzo wskazany. U wszystkich grup roślin „w cenie” jest odporność na okresowe niedobory wody.

U zbóż znaczenie ma odporność na wyleganie. Proces ten jest poniekąd wypadkową wysokości roślin i tolerancji na choroby podstawy źdźbła. Odmiany genetycznie niższe i mniej wrażliwe na choroby są również mniej podatne na wyleganie spowodowane takimi czynnikami jak wiatr, silne opady czy gwałtowne burze. Nasiona zbóż o wysokiej odporności na wyleganie są mniej uzależnione od kaprysów pogody, a także dają zazwyczaj znacznie wyższy plon lepszej jakości.

Odporność na choroby grzybowe

U wszystkich grup roślin uprawianych na szerszą skalę (zboża, kukurydza, rzepak) należy zwracać uwagę na odporności na choroby. Mogą dotyczyć patogenów polifagicznych (infekcje u różnych roślin) lub organizmów, które żerują na konkretnych rodzinach roślin. Odporność rośliny na daną chorobę nie daje stuprocentowej gwarancji, że nie dojdzie do infekcji (może zostać przełamana), ale znacznie zmniejsza takie ryzyko. Jest to szczególnie istotne w profilaktyce ochrony przed chorobami wirusowymi, na które brakuje środków interwencyjnych, np. odpowiednich pestycydów. Oczywiście ma znaczenie także w przypadku chorób o innym podłożu. Przykłady odporności na choroby:

• Czerń krzyżowych u odmian rzepaku i warzyw kapustnych;
• Mączniak prawdziwy zbóż i traw u różnych gatunków zbóż;
• Odporność na zarazę ziemniaczaną czy różne choroby wirusowe u ziemniaka.

Nasiona przed siewem zaleca się zaprawić, np. preparatami grzybobójczymi. Ogranicza to występowanie chorób w początkowym okresie rozwoju, np. zgorzeli. Nasiona kwalifikowane zazwyczaj są już zaprawione.

Dlaczego warto wybrać materiał siewny kwalifikowany?

Kwalifikowany materiał siewny cechuje się czystością genetyczną. Oprócz tego w takim materiale siewnym nie znajdziemy nasion gatunków obcych. Rośliny z takich nasion wykazują większą zdrowotność oraz lepiej plonują, dając plon o lepszych parametrach. Finalnie okazuje się, że uzyskuje się niższy jednostkowy koszt produkcji, czyli większy zysk.

Wybierając kwalifikowane nasiona, można znacząco poprawić wydajność gospodarstwa. Materiał siewny, który przeszedł rygorystyczne testy jakości i certyfikację, gwarantuje lepsze wyniki. Rośliny z takich nasion wymagają mniejszych nakładów pracy, co przekłada się na niższe koszty produkcji i wyższą jakość plonów.

Zalety stosowania kwalifikowanego materiału siewnego

Przygotowanie materiału nasion do siewu we własnym zakresie niesie ze sobą ryzyko związane z niepewnością co do jakości i czystości odmianowej, a także większą podatnością na choroby, szkodniki. Stosowanie kwalifikowanego materiału siewnego eliminuje te zagrożenia, zapewniając najwyższą czystość odmianową i precyzyjne parametry jakościowe, takie jak masa tysiąca ziaren oraz zdolność kiełkowania. Te właściwości umożliwiają dokładne obliczenie norm wysiewu, co optymalizuje proces siewu.

Kwalifikowane nasiona cechują się wysoką zdolnością kiełkowania, co ogranicza straty i zmniejsza ryzyko powstawania pustych miejsc na polach, które mogą zostać zasiedlone przez chwasty. Nasiona te są wolne od agrofagów, co upraszcza zarządzanie uprawami. Ponadto są profesjonalnie zaprawiane, co minimalizuje ryzyko przenoszenia chorób oraz utraty zdolności kiełkowania. Dzięki temu gwarantują one równomierne wschody.

Kwalifikowane nasiona – gdzie kupić?

Aby zwiększyć szansę na dobrą opłacalność plantacji, powinno się kupować nasiona kwalifikowane u sprawdzonych producentów i dystrybutorów, np. Agrii. Dlaczego taki materiał siewny jest lepszy? Korzystanie z nasion pochodzących z własnej produkcji daje niższy koszt początkowy uprawy i wydawać się może, że sumarycznie wyjdzie się na plus. W praktyce jednak jest to ryzykowne. Nasiona często są porażone chorobami (np. formami przetrwalnikowymi odpowiadającymi za infekcje wtórne), a do tego nie są odpowiednio przygotowane. W praktyce zakupiony materiał kwalifikowany, wolny od chorób, o wysokiej zdolności kiełkowania jest bardziej opłacalny. Nasiona równiej i szybciej kiełkują, a ryzyko infekcji jest niższe.

Przy zakupie nasion trzeba oszacować potrzebną ilość (np. w kg/ha zgodnie z normą wysiewu). Nie ma sensu kupować na zapas, np. na kolejne sezony, gdyż nasiona długo przechowywane stopniowo tracą swoje parametry (zmniejsza się zdolność kiełkowania).

Materiał siewny dostępny w ofercie Agrii

Agrii Polska oferuje wysokiej jakości nasiona, wolne od obcych gatunków, równomiernie zaprawione z wysoką zdolnością kiełkowania. W asortymencie znajdują się odmiany dobrze dopasowane do uprawy w polskim klimacie, wytrzymałe na panujące warunki, mające wysoki potencjał plonowania. Oferta obejmuje nasiona zbóż ozimych, zbóż jarych, kukurydzy rzepaku ozimego, słonecznika, lucerny i traw, nasion bobowatych.

Na oddzielną uwagę zasługują nasiona roślin bobowatych. Warto wprowadzać je w cyklu zmianowania, np. jako międzyplony czy poplony. Zapobiegają zjawisku „zmęczenia gleby” (tj. drastycznemu obniżeniu żyzności). Dzięki symbiozie z bakteriami brodawkowatymi mają zdolność do wiązania azotu atmosferycznego, czyli wzbogacają podłoże w kluczowy makroelement. W dodatku wiele gatunków wykształca jadalne nasiona, np. soja czy groch siewny.

Agrii oferuje materiał siewny, który jest przygotowywany w jednym z najnowocześniejszych zakładów produkcyjnych w Europie, zapewniając gwarancję jakości.

Bibliografia

• Jedrzejewska, A. (2006). Kwalifikowany materiał siewny. Rada: Rolnictwo, Aktualności, Doradztwo, Analizy. Miesięcznik Wojewódzkiego Ośrodka Doradztwa Rolniczego w Bratoszewicach, (02).
• Mańkowski, D. R., & Oleksiak, T. (2007). Czynniki determinujące stosowanie kwalifikowanego materiału siewnego w gospodarstwach rolnych. Biuletyn Instytutu Hodowli i Aklimatyzacji Roślin, (244), 5-19.
• Urban, S. (2013). Wymiana materiału siewnego jako ważny element postępu rolniczego. Roczniki Naukowe Stowarzyszenia Ekonomistów Rolnictwa i Agrobiznesu, 15(3).
• Wicki, L. (2006). Poziom i efekty stosowania materiału kwalifikowanego w gospodarstwach rolniczych. Roczniki Naukowe Stowarzyszenia Ekonomistów Rolnictwa i Agrobiznesu, 1(08).Wicki, L. (2008). Produkcyjne i ekonomiczne efekty stosowania kwalifikowanego materiału siewnego w produkcji zbóż jarych i ziemniaków. Roczniki Naukowe Ekonomii Rolnictwa i Rozwoju Obszarów Wiejskich, 95(2), 48-59.
• Oleksiak, T. (2009). Plony pszenicy ozimej w zależności od jakości stosowanego materiału siewnego. Biuletyn Instytutu Hodowli i Aklimatyzacji Roślin, (251), 83-93.