Kiedy warto postawić na nawożenie dolistne?

Nawozy dolistne to doskonały sposób na niedobór mikroelementów u roślin. Za pomocą tej grupy produktów można szybko uzupełnić ich braki w roślinach. Jak i kiedy najlepiej je stosować?

Dlaczego warto stosować nawozy dolistne?

Nawóz dolistny pozwala na szybkie i efektywne uzupełnienie niedoboru składników mineralnych rosnącym roślinom. Zabiegi takie pozwalają na uzyskanie wysokiego plonu dobrej jakości, szczególnie w trudnych warunkach pogodowych. A takie w ostatnich latach stały się bardziej regułą niż wyjątkiem. Dokarmianie dolistne zwiększa odporność roślin na czynniki stresowe, zarówno abiotyczne (niska lub wysoka temperatura, susza, zła kondycja gleby) jak i biotyczne (patogeny).

Kiedy stosować nawozy dolistne?

Nawozy dolistne na zboża ozime stosuje się zarówno jesienią jak i wiosną. Celem jesiennego zabiegu jest przede wszystkim dostarczenie wybranych mikroelementów a w niektórych przypadkach także azotu. W przypadku mikroelementów dostarcza się przede wszystkim miedzi, manganu, molibdenu i cynku. W ten sposób suplementuje się także bor, jeśli nie dostarczono go z nawozami doglebowymi. Dokarmianie dolistne zbóż jesienią pozwala na lepsze ich przezimowanie oraz zwiększa odporność na choroby.

Z kolei wiosenny oprysk dolistny na zboże pozwala na uniknięcie strat plonu wynikających z niewidocznego na pierwszy rzut oka niedoboru składników mineralnych. 

Niedobory u roślin – objawy

Niedobory składników mineralnych u roślin można w pewnych przypadkach pomylić z objawami chorób wywoływanych przez patogeny. Czym więc objawiają się niedobory poszczególnych składników mineralnych?

• azot – zahamowanie wzrostu roślin, żółknące liście lub jasnozielone przebarwienia na starszych liściach oraz zmiana kolory łodyg na purpurowy;
• bor – deformacje młodych liści i owoców, chloroz i nekrozy na krawędziach starszych liści, zamieranie wierzchołków korzeni;
• cynk – powolny wzrost, karłowacenie i deformowanie roślin, żółte przebarwienia na liściach, obumieranie młodych liści;
• fosfor – ciemnofioletowe lub czerwone przebarwienia na starszych liściach, słaby rozwój korzeni;
• magnez – żółte przebarwienia pomiędzy nerwami starszych liści, jasne plamy pomiędzy żyłkami, później rdzawobrązowe plamy na liściach;
• miedź – odbarwianie się więdnięcie liści, zamieranie pąków kwiatowych i pędów;
• potas – zahamowanie wzrostu roślin oraz ich opóźnione lub niepełne kwitnienie, żółknięcie oraz usychanie brzegów liści;
• siarka – zahamowanie wzrostu roślin i stopniowe żółknięcie liści, fioletowe przebarwienia ogonków liściowych;
• wapń – obumierające krawędzie liści, plamy na młodych liściach, owocach i kwiatach, małe, niedorozwinięte kwiaty, sucha zgnilizna wierzchołkowa;
• żelazo – zahamowanie wzrostu roślin, jasnozielone, żółte lub białe przebarwienia między żyłami młodych liści a później ich obumieranie;

Niedobór mikroelementów u roślin zbożowych widać m.in. we wczesnych fazach wzrostu w postaci jasnych, bielejących i poskręcanych końcówek liści. Na późniejsze objawy to przedwczesne kłoszenie się oraz bielenie kłosów.

Czy deszcz zmywa nawóz dolistny?

Dokarmianie dolistne najlepiej stosować na suche i zdrowe rośliny kiedy wilgotność powietrza utrzymuje się na poziomie 60–80% zaś temperatura nie przekracza 15–16°C. Oprysk dolistny na zboże czy inne rośliny na krótko przed spodziewanym opadem deszczu będzie mało efektywny, ponieważ krople wody spłuczą nawóz z liści do gleby. A składniki mineralne z gleby rośliny pobierać będą znacznie dłużej niż dostarczone na liści, co zmniejszy skuteczność zabiegu. Jest to szczególnie ważne, gdy stosuje się nawozy dolistne NPK o prostej formulacji, które w optymalnych warunkach pogodowych mogą znajdować się na liściach nawet przez kilka dni, zanim zostaną wchłonięte. Zdecydowanie lepiej stosować nawozy dedykowane do aplikacji nalistnej, które szybko się wchłaniają.

Jaki jest najlepszy nawóz dolistny?

Odpowiedź na to pytanie nie jest prosta, jednakże najbardziej efektywne nawozy dolistne zawierają składniki mineralne w formulacji LS. Dzięki temu składniki mineralne są bardziej stabilne w roztworze, a rośliny łatwiej je pobierają przez powierzchnię liści, dzięki czemu można ograniczyć straty w czasie zabiegów. Najłatwiej sięgać po nawozy dolistne dedykowane dla poszczególnych rodzajów upraw, choć w przypadku wyraźnie widocznych niedoborów określonych składników warto sięgnąć po oprysk jednoskładnikowy np. z gamy nawozów dolistnych Foliq.

Nawóz dolistny na zboża

Oprysk dolistny na zboże zazwyczaj wykonuje się do trzech razy w sezonie a w przypadku ozimin jeszcze przed zimowym spoczynkiem. W okresie jesiennym trzeba sięgnąć po odżywki dolistne na zboża, które zwiększą ich odporność na przezimowanie. Muszą one zawierać fosfor, magnez, siarkę, miedź, mangan oraz cynk. Z kolei wiosenne dokarmianie dolistne zbóż poza powyższymi składnikami powinno dostarczyć także azotu w razie wystąpienia jego niedoborów.

Nawóz dolistny na kukurydzę

Dokarmianie dolistne kukurydzy stymuluje prawidłowy wzrost szybko rosnących roślin, zwiększając plon i jego jakość oraz poprawiając ich odporność na suszę. Nawóz dolistny na kukurydzę należy aplikować dość wcześnie, ponieważ przeszkodą w późnym wykonaniu zabiegu przeszkodą jest zazwyczaj duża wysokość roślin i związana z tym konieczność stosowania opryskiwaczy szczudłowych. Nawóz dolistny do kukurydzy powinien zapewnić przede wszystkim odpowiednią podaż cynku.

Nawóz dolistny na ziemniaki

Nawóz dolistny do ziemniaków musi dostarczyć roślinom poza najważniejszymi makroskładnikami takimi jak azot, fosfor, potas także magnez, siarkę oraz mikroelementy. Dlatego musi on zawierać także bor, żelazo, mangan, miedź i cynk. Dokarmianie dolistne ziemniaków pozwala na efektywne wykorzystanie składników mineralnych, dzięki czemu można ograniczyć ich dawki w porównaniu do nawożenia doglebowego. 

 

W przypadku innych upraw warto dostosować dokarmianie dolistne do indywidualnych potrzeb roślin. Przykładowo na suchą zgniliznę wierzchołkową u psiankowatych pomoże nawóz dolistny do pomidorów z wapniem, który pozwala na szybkie zapobieganie stratom w plonie na skutek słabego pobierania tego pierwiastka. Wapniem można zwiększyć też jędrność i trwałość przechowalniczą owoców ziarnkowych takich jak jabłka. Do poprawy jakości plonu owoców warto też sięgnąć po nawóz potasowy dolistny.

Reasumując, nawożenie dolistne w ostatnich latach stało się koniecznością, bez której niemożliwe jest już uzyskanie wysokich i dobrej jakości plonów. By zwiększyć efektywność składników mineralnych z nawozów dolistnych, warto je stosować razem lub naprzemiennie z biostymulatorami.