Nasiona zbóż ozimych - Jęczmień
Jęczmień ozimy w Polsce jest uprawiany na powierzchni ok. 300 tys. ha. Co ciekawe – w tym wypadku podobny udział ma forma jara. Dlaczego warto postawić jednak na zboża ozime? Jedną z zalet takiego wyboru jest m.in. ograniczenie strat w plonie na skutek niedoboru wody. Jęczmień ozimy lepiej radzi sobie przy braku wody, a w dodatku jest rzadziej zagrożony stresem wynikającym z wiosennej suszy. Jakie jeszcze ma zalety?
Jęczmień ozimy – podstawowe wymagania uprawowe
Jęczmień ozimy nie ma dużych wymagań w porównaniu do innych zbóż ozimych. Najlepiej uprawiać go w glebach średnio zwięzłych. Odpowiednie są kompleksy od pszennego bardzo dobrego do żytniego dobrego. Optymalny odczyn oscyluje w granicach lekko kwaśnego do obojętnego. Dobrym przedplonem dla jęczmienia ozimego są wczesne odmiany ziemniaków, rośliny strączkowe, owies i rzepak. Zanim wysieje się nasiona jęczmienia ozimego trzeba wykonać podorywkę z bronowaniem.
Jęczmień ozimy, jak wspomniano powyżej, nie ma dużych wymagań wodnych. Wykorzystuje zapasy zimowe, m.in. roztopy, dlatego raczej nie zagrażają mu susze wiosenne. Z tego powodu (między innymi) udaje się uprawa nawet na glebach lżejszych. Zboże to nie lubi nadmiaru opadów.
Termin siewu jęczmienia ozimego: jak i kiedy siać?
Jęczmień ozimy charakteryzuje się najkrótszym okresem wegetacyjnym w grupie zbóż ozimych. Jednakże wymaga dłuższej wegetacji jesiennej, by dobrze rozkrzewić się, ukorzenić i zgromadzić związki pokarmowe, które m.in. poprawią mrozoodporność. Jęczmień wysiewa się pod koniec lata. Termin zależy od rejonu Polski oraz od przebiegu pogody.
- 10-15 września – w północno-wschodnich rejonach.
- 12-18 września – środkowy pas kraju.
- 16-20 września – rejony południowo-zachodnie.
Zbyt wczesny siew jest niewskazany pomimo większego przyrostu zielonej masy, gdyż jednocześnie zwiększa się potencjalne zagrożenie ze strony mszyc, chorób wirusowych (przenoszą je owady) oraz chorób grzybowych. Z kolei zbyt późny negatywnie wpływa na krzewienie i budowę systemu korzeniowego. Elastyczność w przesuwaniu terminu siewu raczej nie powinna przekraczać 3-5 dni. Nasiona jęczmienia ozimego zaleca się zaprawić przed siewem przeciw chorobom grzybowym. Ograniczy to ryzyko wystąpienia groźnych patogenów w początkowych fazach rozwoju. Najgroźniejsze choroby, które pojawiają się już jesienią to przede wszystkim mączniak prawdziwy zbóż i traw, rynchosporioza zbóż, plamistość siatkowa oraz rdza jęczmienia.
W przypadku siewu jęczmienia ozimego po rzepaku należy wykonać orkę na głębokości 16-20cm. Jeśli wcześniej były uprawiane inne zboża, orka powinna być głębsza (25cm). Najpłytszą orkę (12-15cm) wykonuje się po uprawie ziemniaków wczesnych jako przedplonu.
Norma wysiewu zależy głównie od specyfiki odmian jęczmienia i tym warto kierować się w pierwszej kolejności. Uśredniona norma zależy także do tego, czy siew był wykonany w terminie optymalnym dla danego rejonu. Wynosi średnio 330-450 ziarniaków na m2. Rozbieżność jest spora, gdyż zależy od różnych czynników. Siew wczesny wiąże się ze słabsza obsadą, większe zagęszczenie jest stosowane w przypadku opóźnienia siewu. Szacuje się, że normę wysiewu należy wtedy zwiększyć o 10-15%. Nie można jednak przedobrzyć. Zbyt gęste łany jęczmienia są bardziej podatne na wyleganie i choroby.
Jęczmień ozimy – uprawa i ochrona
Jednym z najważniejszych aspektów ochrony jęczmienia ozimego jest zwalczanie chwastów od początku założenia uprawy. Rośliny niepożądane stanowią dużą konkurencję i większe zagrożenie niż u wielu innych gatunków uprawnych. Dlatego konieczna jest kompleksowa ochrona herbicydowa.
Jęczmień ozimy na słabo rozwinięty system korzeniowy i tym samym duże wymagania nawozowe. Standardowo pierwszą dawkę azotu aplikuje się wraz z ruszeniem wiosennej wegetacji, kolejną w fazie strzelania w źdźbło, gdy kolanko jest już wyczuwalne. Nawożenie potasem i fosforem zaleca się wykonać na 7-14 dni przed planowanym siewem. Z mikroelementów ważne jest dostarczenie miedzi, manganu, molibdenu i cynku. To pierwiastki, których niedobór w szybkim czasie prowadzi do wystąpienia chorób fizjologicznych. Miedź odpowiada m.in. za sztywność źdźbeł, zwiększa jej odporność na uszkodzenia mechaniczne i wyleganie. Najefektywniejszą metodą dostarczenia mikroelementów jest nawożenie dolistne.
Nasiona jęczmienia ozimego – dlaczego warto pozyskiwać je u renomowanego producenta?
Kwalifikowane nasiona jęczmienia ozimego w porównaniu z tymi pozyskanymi z własnej uprawy charakteryzują się lepszymi parametrami. Mają wyższą zdolność kiełkowania, dzięki czemu można zoptymalizować normę wysiewu. Jednakże to, co jest najważniejsze, to przede wszystkim zdrowotność nasion. Są wolne od chorób i szkodników. Ograniczają ryzyko wprowadzania agrofagów do upraw wraz z materiałem siewnym. Dlatego pomimo wyższego kosztu początkowego zakup nasion u producenta czy dystrybutora, np. Agrii po prostu lepiej opłaca się.