Nasiona zbóż jarych - Owies

Owies jary – zastosowanie w uprawach rolnych

Owies jary nie jest traktowany jako roślina uprawiana jedynie dla plonu. Przede wszystkim jest to gatunek o znaczeniu fitosanitarnym. Powinno się go wprowadzać do profesjonalnych upraw dla przerwania monokultury i zwiększenia różnorodności. Odpowiednie użycie w zmianowaniu może ograniczyć występowanie chorób i szkodników w innych, bardziej intratnych uprawach. Jednocześnie zmniejsza się ryzyko powstania niekorzystnego zjawiska „zmęczenia gleby”, tj. znacznego obniżenia kluczowych parametrów, w tym żyzności.

Owies jary ma dużą wartość przedplonową. Jest jedynym przedstawicielem tej grupy roślin, która nie jest porażana przez patogeny wywołujące choroby podstawy źdźbła. Ogranicza więc jeden z głównych niekorzystnych skutków monokultury zbożowej. Owies najlepiej rośnie po burakach cukrowych i pastewnych, następnie po ziemniakach.

Owies to cenna roślina wykorzystywana w żywieniu prawie wszystkich zwierząt gospodarczych. Ma ogromne znaczenie w hodowli koni. Roślina ma dużą wartość odżywczą.

Jakie zalety ma owiec jary? Dlaczego warto wprowadzać go do upraw? Czy ma jakieś wady?

Owies ma niskie wymagania glebowe, a dodatkowo należy do gatunków, które znoszą wiele czynników odpowiadających za stres fizjologiczny. Wytwarza silny system korzeniowy, dzięki czemu sięga głębiej i „szerzej”. Tym samym lepiej radzi sobie w glebach, które są mniej zasobne w składniki pokarmowe. Dobrze plonuje w podłożach o szerokim pH, także na glebach zakwaszonych. Zakres pH mieści się w granicach 4,5-7,2. Jest mało wymagający względem nawożenia, uprawa nie wymaga dużych nakładów. Stosuje się największe dawki azotu, kolejno potasu i fosforu. Często wykorzystuje się saletrę amonową i saletrzak. Nawozy fosforowe aplikuje się jeszcze jesienią, tuż przed orką przedzimową.

Owies jary ma niskie wymagania termiczne, dlatego termin siewu jest wczesny. Nasiona owsa wysiewa się od połowy marca do 10 kwietnia. Termin siewu może być nieco wcześniejszy, w zależności od przebiegu pogody i rejonu Polski. Nasiona owsa sprawnie kiełkują w temp. 2-3°C. Zboże dobrze rozwija się w chłodnej i wilgotnej pogodzie. Jest mniej narażony na choroby grzybowe i przymrozki w porównaniu z innymi zbożami. Po wykiełkowaniu znosi temp. do -8°C. Jednocześnie wczesny termin siewu, dobry wzrost początkowy i silny system korzeniowy sprawiają, że owies jary jest mało podatny na presję ze strony chwastów. Źdźbła charakteryzują się gęstym ulistnieniem, co zacienia podłoże i pogarsza warunki rozwoju roślin niepożądanych. Ze szkodników problemem są mszyce, ploniarka zbożówka, pryszczarek zbożowiec i skrzypionki.

Zboże ma natomiast duże potrzeby wodne, największe w okresie po wykiełkowaniu, w fazie strzelania w źdźbło. Inny mankament to plonowanie. Owies ma mały potencjał plonotwórczy. Zwykle z 1 ha uzyskuje się nie więcej niż 3-4t. Przy dużych nakładach pracy i środków plon można zwiększyć o 1-2t/ha. Jest wrażliwy na osypywanie. Opóźnienie zbioru, przez niesprzyjające warunki pogodowe, może znacznie zmniejszyć plony.

Jak wybierać odmiany owsa?

Poszczególne odmiany owsa różnią się pod względem potencjalnej wysokości plonu. Znane odmiany to m.in. Bingo. Przy wyborze odmian owsa zwraca się uwagę nie tylko na plenność (związaną z uwarunkowaniami genetycznymi), ale także na inne atrybuty. Wartościowe ziarna owsa są odporne na suszę i wyleganie. Oprócz tego charakteryzują się wysoką zawartością białka i tłuszczów. W „cenie” jest dobre wypełnienie ziarna.

Nasiona owsa – jak wykonywać siew? Gdzie kupić nasiona?

Owies sieje się średnio na głębokość 3-5cm (na glebach lekkich głębiej niż na ciężkich). Norma wysiewu determinowana m.in. przez siłę kiełkowania odmiany wynosi 500-650 ziarniaków na 1m2. Ziarno owsa nie powinno być siane nadmierne gęsto, to nie wpłynie pozytywnie na wysokość plonu, wręcz przeciwnie. Rozstaw redlic wynosi 10-16cm.

Nasiona owsa powinno się kupować u rzetelnych producentów lub dystrybutorów. Nasiona kwalifikowane dają znacznie większą szansę na wysoki i zdrowy plon niż materiał siewny z własnej uprawy. Nasiona od producenta są wolne od chorób, szkodników i z reguły mają wyższą zdolność kiełkowania.

Owies jest wykorzystywany do produkcji mąki bezglutenowej, kasz i płatków. Znajduje zastosowanie w ziołolecznictwie i kosmetyce. W ostatnich latach coraz częściej korzysta się z niego jako opału, kaloryczność jest na przyzwoitym poziomie (19 MJ/kg).