Insektycydy do zwalczania szkodników

Insektycydy – jakie są rodzaje?

Podstawowy podział insektycydów dotyczy sposobu, w jaki przedostają się do ciała szkodników. Wyróżnia się środki owadobójcze kontaktowe, gazowe, żołądkowe i łączone. Pierwsze wnikają przez naskórek owadów, jak wskazuje nazwa, w czasie kontaktu z cieczą roboczą. Insektycydy gazowe wnikają przez układ oddechowy szkodników, a żołądkowe przez spożywanie opryskanej rośliny. Czasem środki ochrony roślin przenikają na kilka sposobów (łączone), np. gdy zawierają więcej niż jedną substancję aktywnie czynną należącą do różnych grup.

Substancja aktywna może utrzymywać się jedynie na powierzchni roślin, nie wnikając do tkanek. Takie działanie mają insektycydy powierzchniowe. Insektycydy wgłębne z kolei wnikają do wnętrza rośliny, ale jedynie w miejscach bezpośredniego kontaktu z organami roślin. Skuteczniejsze są insektycydy układowe. W tym przypadku substancja aktywna wnika do tkanek i jest transportowana wewnątrz rośliny. Takie preparaty nie wymagają więc aż tak dużej precyzji (chociaż jest wskazana) jak stosowanie pozostałych środków owadobójczych.

Insektycydy zabijają owady (np. utrudniając oddychanie, paraliżując układ nerwowy) lub tylko uniemożliwiają rozród, czyli tworzenie kolejnych żarłocznych pokoleń.

Jak dobierać owadobójcze środki ochrony roślin?

Insektycydy dobiera się bardzo łatwo – wystarczy korzystać z programów ochrony dla uprawianych roślin. Do poszczególnych gatunków przyporządkowane są konkretne preparaty na określoną „pulę” szkodników. Oczywiście przydatne w doborze najlepszego produktu jest rozpoznanie szkodnika. Zabiegi wykonuje się profilaktycznie lub po przekroczeniu progu zagrożenia.

Kluczowa przy wyborze środków jest nie tyle nazwa/marka produktu, co rodzaj substancji aktywnie czynnej, którą insektycydy zawierają. To główne kryterium wyboru – warto sprawdzać właściwości tych związków. Często pestycydy, dotyczy to także insektycydów, zawierają więcej niż jedną substancję aktywną. To poszerza spektrum działania (np. są skuteczne na większą liczbę gatunków lub różne fazy rozwoju owada), a także minimalizuje ryzyko nabrania przez szkodniki mechanizmów odpornościowych (tj. sytuacji, że insektycyd będzie mniej skuteczny na kolejne pokolenia). Przykładem gatunku, który szybko uodparnia się na chemię jest stonka ziemniaczana i inni przedstawiciele rodziny stonkowatych. To jednocześnie powód, aby przy konieczności wykonywania kilku zabiegów na owady w sezonie stosować ŚOR naprzemiennie.

Jak stosować preparaty do zwalczania szkodników?

W ochronie roślin przed szkodnikami bardzo ważna jest szybkość reakcji. Szkodniki zwykle zwalcza się w fazie nalotu owadów dorosłych, przed złożeniem jaj. Metody sprawdzania liczebności owadów są różne, m.in. w sukurs przychodzą tablice lepowe lub naczynia żółte. Oczywiście zabiegi ochronne z użyciem insektycydów przeprowadza się w odpowiednich warunkach pogodowych. Nie bez znaczenia są inne aspekty stosowania ŚOR. Dzięki nim zabiegi są maksymalnie efektywne, z zachowaniem bezpieczeństwa dla rolnika jak również dla owadów pożytecznych.

• Zabiegi z użyciem insektycydów powinno się wykonywać przy bezdeszczowej i najlepiej bezwietrznej pogodzie. Ograniczy to ryzyko zmniejszenia skuteczności cieczy roboczej.
• Przy wyborze środków należy zwracać uwagę na minimalną i maksymalną temperaturę działania. Poszczególne substancje aktywnie czynne mają różną tolerancję pod tym względem. Faktycznie zawsze należy unikać wykonywania pracy w bardzo niskich temperaturach i w czasie upałów. Środek owadobójczy stosowany w warunkach gorąca i dużego nasłonecznienia zwiększa ryzyko uszkodzenia roślin na skutek poparzenia.
• Optymalna pora dnia na wykonanie zabiegu ochronnego to poranek lub wieczór, po oblocie pszczół. Dzięki temu nie zaszkodzi się organizmom pożytecznym.
• Najważniejsza zasada – należy ściśle przestrzegać dawek zalecanych przez producenta środka owadobójczego. Nadmierne rozcieńczenie wiąże się ze spadkiem skuteczności preparatu.
• Zabiegi wykonuje się zgodnie z zasadami BHP, w odpowiednim ubiorze, z okularami ochronnymi, maską i rękawicami. W czasie pracy nie wolno jeść, pić ani palić papierosów.
• Przed planowanym, ostatnim opryskiem należy sprawdzić okres karencji, czyli minimalny czas, jaki musi upłynąć od zabiegu do zbioru. Ma to znaczenie w produkcji roślinnej dla celów spożywczych. Okres karencji zależy od rodzaju preparatu, substancji aktywnie czynnej, a także uprawianego gatunku.

Gradacja (masowe występowanie) szkodników to jeden z najgroźniejszych czynników stresotwórczych. Szybko prowadzi do obniżenia plonów. W dodatku uszkodzenia powodowane przez owady to otwarta furtka dla patogenów wywołujących choroby grzybowe. To m.in. powody, przez które środki owadobójcze są tak rozpowszechnione w uprawach rolnych, w warzywnictwie, sadownictwie czy nawet hobbystycznym ogrodnictwie.