ŚOR Agrii

Czym są środki ochrony roślin?

Środki ochrony roślin to szeroka grupa produktów, które chronią rośliny uprawne przed szkodliwymi wpływami. Pestycydy to konieczność w każdej uprawie komercyjnej. Najwięcej uwagi poświęca się właśnie na rozwiązywanie różnorodnych problemów – od zachwaszczenia, porażenia chorobami grzybowymi po żarłoczne owady czy roztocza. 

Jakie są rodzaje środków ochrony roślin?

Fungicydy

Fungicydy to preparaty grzybobójcze, wykorzystywane do zwalczania różnorodnych patogenów: grzybów, a także organizmów grzybopodobnych. Środki grzybobójcze mają działanie kontaktowe, wgłębne i układowe. Fungicydy kontaktowe działają powierzchniowo i najczęściej służą do stosowania zapobiegawczego. Fungicydy wgłębne przenikają do wnętrza tkanek, ale nie przemieszczają się wewnątrz rośliny. Bardziej mobilne substancje aktywne, np. transportowane w wiązkach przewodzących to domena fungicydów układowych. Dlatego zazwyczaj jest to najskuteczniejsza grupa.

Herbicydy

Herbicydy to preparaty służące do zwalczania chwastów. Środki chwastobójcze dzieli się na totalne oraz selektywne. Pierwsze niszczą każdą zieleń, z którą mają kontakt, drugie zwalczają chwasty jednoliścienne lub chwasty dwuliścienne np. samosiewy zbóż czy rdest plamisty.

Insektycydy

Insektycydy to szeroka grupa preparatów służąca do zwalczania owadów. W praktyce pod tą nazwą kryją się nie tylko środki przeciw szkodnikom roślin, lecz także przeciw insektom domowym czy gospodarczym, np. karaluchom. Ochrona roślin obejmuje także preparaty na roztocza, ślimaki, chorobotwórcze nicienie czy gryzonie.

Regulatory wzrostu

Regulatory wzrostu zawierają różnorodne substancje, np. auksyny, cytokininy, które regulują rozwój roślin i usprawniają procesy biologiczne. Duża grupa produktów służy do zapobiegania wyleganiu zbóż czy innych roślin o dużym znaczeniu gospodarczym, np. rzepaku.

Kiedy można stosować środki ochrony roślin?

Większość zabiegów z użyciem pestycydów zaleca się wykonywać rano lub wieczorem, poza okresem aktywności zapylaczy i w umiarkowanych temperaturach. Oczywiście należy uwzględnić zakres temperatur, w której dana substancja aktywnie czynna jest skuteczna. Chemiczne czy ekologiczne opryski nie mogą być wykonywane w okresie prażącego słońca, gdyż w ten sposób można doprowadzić do poparzenia roślin. Krople wody zalegające na liściach czy kwiatach działają jak soczewki skupiające światło. Mogą spowodować szkody.

W jaki sposób stosować środki ochrony roślin?

Stosując pestycydy, zawsze należy stosować dawki zalecane przez producenta. Zbyt słabe, tj. nadmiernie rozcieńczone mogą nie zadziałać, a zbyt stężone to zazwyczaj niepotrzebny wydatek.

Zabiegi wykonuje się w ochronnym ubraniu, masce i okularach. Pierwszym działaniem przy kontakcie substancji aktywnej ze skórą czy błonami śluzowymi jest dokładne przepłukanie wodą.

W przypadku uprawy roślin jadalnych zawsze należy przestrzegać okresu karencji. To minimalny czas, jaki musi upłynąć od ostatniego zabiegu ochronnego, do zbioru. Środków ochrony roślin nie można aplikować zbyt późno.

Pestycydy zaleca się stosować naprzemiennie, tj. wybierać takie, które zawierają substancje aktywne należące do innych grup, niż te poprzednio użyte. Ograniczy to ryzyko wytwarzania mechanizmów odpornościowych przez chwasty, patogeny czy szkodniki.

Czy można łącznie stosować środki ochrony roślin?

Niektóre pestycydy można mieszać ze sobą lub nawozami, jednak zawsze należy sprawdzać zgodność poszczególnych substancji czynnych oraz zalecenia producenta.

Jak przechowywać środki ochrony roślin?

Ministerstwo rolnictwa zastrzega, że magazynowane pestycydy należy przechowywać w oryginalnych opakowaniach, z dala od pomieszczeń z żywnością, napojami lub paszą, a także produktów łatwopalnych i ujęć wody.

Bezpieczeństwo pestycydów

Odpowiednie preparaty ochronne dopasowane do rodzaju produkcji i zaistniałego problemu, a także stosowanie dobrej praktyki rolniczej ogranicza kosztowność zabiegów ochronnych, a przy tym szkodliwość dla środowiska naturalnego. Środki ochrony roślin stosowane zgodnie z zaleceniami są bezpieczne dla człowieka.

Integrowana ochrona roślin

W większości przypadków w uprawach komercyjnych stosuje się tradycyjne, chemiczne środki ochrony roślin. Są najskuteczniejsze, najszybciej bowiem dają efekt, jednak nadmierne stosowanie pestycydów wywiera presję na środowisko naturalne, ogranicza bioróżnorodność agrocenoz, zwiększa odporność agrofagów na poszczególne substancje czynne, a także powoduje obecność pozostałości w plonach.

Idea integrowanej ochrony roślin powstała w odpowiedzi na konieczność ograniczenia negatywnych konsekwencji stosowania pestycydów. Polega na ograniczeniu stosowania chemicznych środków ochrony na rzecz nieinwazyjnych metod zwalczania, powstałych dzięki wykorzystaniu w pełni wiedzy o agrofagach. Jej założenia pozwalają zachować opłacalność ekonomiczną produkcji rolnej, przy jednoczesnej minimalizacji negatywnych skutków.

Alternatywa dla chemicznych środków ochrony roślin

Coraz większe znaczenie zyskują ekologiczne preparaty ochronne. Zawierają substancje pochodzenia naturalnego, np. wyciągi z grejpfruta czy czosnku. Ekologiczne opryski często stosuje się zapobiegawczo. Dobrą efektywnością charakteryzuje się także biologiczna ochrona roślin. Polega na wprowadzaniu do upraw organizmów, które nie szkodzą roślinom, natomiast zwalczają szkodniki lub patogeny. Przykłady tom.in. dobroczynek szklarniowy czy pasożytnicze gatunki nicieni.

Gdzie można oddać przeterminowane środki ochrony roślin?

Opakowania po środkach ochrony roślin oraz przeterminowane pestycydy należy zwracać do punktów sprzedaży.

Gdzie kupić środki ochrony roślin?

Środki ochrony roślin warto kupować u sprawdzonych sprzedawców, cieszących się dobrą opinią.Agrii posiada w ofercie szeroki asortyment pestycydów w atrakcyjnych cenach, przeznaczonych do zwalczania różnorodnych agrofagów. Zakupu można dokonać w punktach sprzedaży lub kontaktując się z Oddziałem Regionalnym, gdzie można skorzystać z pomocy w wyborze środków ochrony roślin. Wszelkie dane kontaktowe dostępne są w zakładce Kontakt.

Bibliografia

• Mrówczyński, M., & Roth, M. (2009). Zrównoważone stosowanie środków ochrony roślin. Problemy Inżynierii Rolniczej, 17, 93-98.
• Wrzosek, J., Gworek, B., & Maciaszek, D. (2009). Środki ochrony roślin w aspekcie ochrony środowiska. Ochrona Środowiska i Zasobów Naturalnych, (39).
• Zak, A. (2016). Środki ochrony roślin a zmiany w środowisku naturalnym i ich wpływ na zdrowie człowieka. Zagadnienia Ekonomiki Rolnej, (1).
• Jamiołkowska, A., Hetman, B., Skwaryło-Bendarz, B., & Kopacki, M. (2017). Integrowana ochrona roślin w Polsce i Unii Europejskiej oraz prawne podstawy jej funkcjonowania. Praca przeglądowa. Annales Universitatis Mariae Curie-Skłodowska. Sectio E. Agricultura, 72(1), 103-111.
• Nowak, P. (2016). Środki ochrony roślin. Drwal. Pismo Przedsiębiorców Leśnych, (04).
• Szumska, K. (2019). Tylko legalne środki ochrony roślin. Wieś Mazowiecka. Mazowiecki Ośrodek Doradztwa Rolniczego w Warszawie, (05).
• Nowacka, A., & Hołodyńska-Kulas, A. (2020). Pesticide residues in agricultural crops (2016–2017) Pozostałości środków ochrony roślin w płodach rolnych (2016–2017). Progress in Plant Protection, 60(3), 201-231.
• Zbyryt, A. (2017). Ekologiczne środki ochrony roślin. Wieś Kujawsko-Pomorska. Ośrodek Doradztwa Rolniczego w Minikowie, (196).
• Kowalczyk, A. (2020). Zagrożona rotacja środków ochrony roślin. Tygodnik Poradnik Rolniczy, (23 [837]).

• Mieloch, J. (2017). O czym należy pamiętać mieszajac środki ochrony roślin z nawozami. Burak Cukrowy, (2).